Malarstwo procesowe – Cykl EMA

Twórczość Jarosława Filipka to wyjątkowy przykład malarstwa procesowego, w którym centralną rolę odgrywa nie tylko efekt końcowy, lecz przede wszystkim sam przebieg tworzenia obrazu – czasochłonny, fizyczny, często nieprzewidywalny. W jego podejściu malarstwo przestaje być narzędziem przedstawiania rzeczywistości, a staje się świadectwem działania, transformacji i reakcji materii.

Artysta sięga po unikalne i niekonwencjonalne materiały, wykraczające poza klasyczny warsztat malarski. Na jego płótnach pojawiają się pigmenty metaliczne, piasek, żywice epoksydowe, asfalt, środki chemiczne, a także odpady przemysłowe czy elementy z recyklingu. Często wykorzystuje techniki utleniania, spalania, zdzierania warstw, a także kontrolowane reakcje chemiczne między farbą a rozpuszczalnikami lub wodą. Obrazy powstają na drodze nieustannej interakcji: warstwa po warstwie, czasem zniszczone i zbudowane od nowa.

W duchu malarstwa procesowego, dzieło Filipka nie jest zamkniętą kompozycją, lecz zapisem czasu i działania – śladem decyzji, przypadków i fizycznych właściwości użytych materiałów. Struktury tworzone przez artystę mają często charakter organiczny, przypominając erozję, ścieranie, korozję lub pękanie powierzchni. Proces powstawania staje się tu ważniejszy niż klasyczna forma. Obraz to nie produkt, ale efekt napięcia między zamierzeniem a materią.

Filipek często stosuje techniki odcisków, przecierek, zdejmowania i nanoszenia farby, które prowadzą do powstania bogatej, warstwowej faktury. Jego praktyka to również eksperyment z czasem – niektóre obrazy powstają tygodniami, w cyklicznych fazach budowy i dekonstrukcji. W wielu przypadkach można wręcz mówić o obrazach „wydarzających się” – żyjących w czasie, nieustannie się zmieniających aż do momentu, gdy artysta zdecyduje się przerwać proces.

Ta postawa wobec tworzenia sytuuję Filipka w nurcie, który zyskał szczególne znaczenie w sztuce współczesnej – nurcie, gdzie proces staje się dziełem, a obraz przestaje być jedynie efektem końcowym. W tym sensie jego malarstwo nawiązuje do filozofii działania, materialności i obecności – wartości, które stoją w opozycji do cyfrowej i odrealnionej estetyki współczesności.

Jarosław Filipek pokazuje, że malarstwo procesowe to nie tylko technika, ale postawa artystyczna – otwarta na eksperyment, nieprzewidywalność i głęboki dialog z materią. W jego pracach można dostrzec fascynację nie tylko samym obrazem, ale też tym, co dzieje się pomiędzy warstwami – w ukrytym, często niewidocznym dla oka ruchu, który nadaje obrazowi życie.